آمبولی شریانی
آمبولی شریانی به لخته ای گفته می شود که از دیگر نقاط بدن حرکت کرده و در شریانی گیر می افتد و باعث نرسیدن خون به ارگان یا قسمتی در بدن می شود.آمبولی می تواند ترومبوز- پلاک آترواسکلروز- تجمع باکتری – یا هوا باشد که در سیستم شریانی حرکت کرده و مسیر موجب انسداد شریانی شده و خونرسانی به ارگان را مختل می کند.( کلینیک تخصصی درمان عروقی, تروما و اندوواسکولار, آمبولی شریانی )
آمبولی شریانی می تواند از منشا قلبی یا آئورت باشه.آمبولی حاد شریانی یک اورژانس جراحی حساب می شود.احتمال حفظ ارگان یا عضو پس از 4 تا 6 ساعت از آمبولی کاهش می یابد.نواحی که آمبولی تمایل دارد در آنجا گیری بیافتد محل در شاخه شدن شریان یا نواحی دارای پلاک آترواسکلروز می باشد. آمبولی شریانی می تواند در مغز – قلب – ریه – احشا – کلیه – اندام تحتانی – اندام فوقانی اتفاق بیافتد.
علائم و نشانه های آمبولی شریانی به محل آن -وجود عروق کناری – سایز لخته بستگی دارد
عواملی که خطر ایجاد آمبولی شریانی را زیاد می کنند شامل :
- فشار خون
- سیگار
- چربی خون
- جراحی که موجب آسیب شریان می شود
- فیبریلاسیون قلبی(آریتمی قلبی)
- آترواسکلروز آئورت
- سکته و انفارکت قلبی
- علائم آمبولی شریانی در اندام تحتانی شامل:
- درد شدید اندام تحتانی
- سردی
- بی حسی
- گزگز و مورمور
- فلج
- بی رنگی یا سفید شدن پا
- عدم وجود نبض
- تاول زدن پوست
- زخم
- نکروز
- گانگرن یا سیاه شدن پا
روش های تشخیصی
- آنژیوگرافی : استاندارد طلایی تشخیص آمبولی می باشد.
- سی تی آنژیوگرافی
- سونوگرافی کالر داپار
- اکوکاردیوگرام
- ام ار اي
- پتیموگرافی
- اکوکاردیوگرافی از راه مری
- D-dimer
- فاکتور 8
- t-PA levels
درمان
آمبولي شرياني نيازمند درمان اورژانسی می باشد. هدف کنترل علائم و برقراری مجدد جریان خون به ارگان هدف می باشد. منبع آمبولی باید پیدا و درمان شود تا از ایجاد آمبولی مجدد جلوگیری می شود. درمان داروئی با همراه هپارین داخل وریدی باید بلافاصله شروع شود. ضد درد و مخدر مناسب باید تجویز شود تا از آسیب بیشتر جلوگیری می شود آسپرین 328mg باید تجویز شود. جراحی باید بصورت اورژانسی در نظر گرفته شود جراحی باز آمبولی شریانی آمبولکتومی با کشیدن فوگارتی جهت خروج لخته از شریان می باشد. درمان اندوواسکولار با بالون و stend می باشد